نرخ تورم و آیندۀ سیاسی کشور محمود سریع القلم
24 مارس
یادداشت ها

نرخ تورم و آیندۀ سیاسی کشور

نرخ تورم و آیندۀ سیاسی کشور برای کسانی که به صورت آمپریک (Empirical) و میدانی در میان مردم زندگی می ‌کنند این نتیجه ‌گیری نسبتاً روشن است که تداومِ طولانی مدتِ نرخ دو رقمی تورم، باورهای جامعه نسبت به بسیاری مفاهیم از جمله حکمرانی مطلوب، دولت، عدالت، دین، طبقات حاکم، رسانه ها، دستگاه ‌های تبلیغاتی، سیاست خارجی و دوستان/مخالفین کشور را به صورت بنیادی تغییر داده است. کاهش قدرت خرید و کیفیت زندگی، زمینه ساز تجمیع باورهای جدید در میان مردم شده است. فاصله طبقاتی قابل توجه، این نوع باورهای منفی را نیز تعمیق می ‌بخشد. وقتی شهروندی در کوچه و...

ادامه مطالعه

18 دسامبر
یادداشت ها

کدام کشورها برای آینده آماده‌تراند؟

کدام کشورها برای آینده آماده‌تراند؟ در کنفرانسی که این نویسنده اخیراً شرکت کرده بود، گزارشی از یک تیم تحقیقاتی متشکل از گوگل، موسسه دکارت برای آینده (در پاریس) و دولت قطر عرضه شد که خلاصه ای از آن در زیر ارائه می‌­گردد. مبنای این تحقیق در آمادگی و برنامه­‌ریزی کشورها برای آینده دیجیتال است که آن را «شاخص آمادگی اقتصادی برای آینده» نامیده‌­اند (Future Readiness Economic Index). فناوری­‌های دیجیتال بنیان تحول اقتصادی و بهبود وضع اقتصادی شهروندان در آینده قلمداد شده‌­اند. پرسش اساسی این است که دولت­‌ها چه میزان برای شرایط و وضعیت جدید دیجیتالی جهانی برنامه‌­ریزی کرده و آماده شده‌­اند؟ تحقق...

ادامه مطالعه

02 دسامبر
یادداشت ها

بنیادی‌ترین نقصانِ سیاستِ خارجی ایران

بنیادی‌ترین نقصانِ سیاستِ خارجی ایران   یکی از مفاهیمی که از اقتصاد و کارآفرینی به متونِ سیاستِ خارجی و روابطِ بین‌الملل وارد شده است، Hedging است. به جز چند کشور، اکثریتِ کشورهای جهان با فکر، مشورت، محاسبه، برنامه ریزی و آینده نگری، این مفهوم را به کار گرفته‌اند. از امارات تا چین، از مکزیک تا هند، از قطر تا برزیل، از عمان تا اندونزی، عموماً مفهوم Hedging را کانونِ حکمرانی قرار داده‌اند. به عبارت دیگر: در این جهانِ چند قطبی اقتصاد و سیاست، همه درحال افزایش آلترناتیوها، گسترش فرصت‌ها، ایجاد کثرت در منابع واردات و صادرات و سرمایه گذاری، تنوعِ منابعِ تامینِ...

ادامه مطالعه

24 نوامبر
یادداشت ها

اشتراکِ ده عنوان کتابِ مطالعه شده

اشتراکِ ده عنوان کتابِ مطالعه شده (از اول مهر تا اول آذر 1402)   الف: فارسی خاطرات دکتر علینقی عالیخانی، اقتصاد و امنیت. مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری معاصر به کوشش حسین دهباشی، سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، 1394. حسین علایی، تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق. دو جلدی، نشر مرز و بوم، 1401. غلامحسین ابراهیمی دینانی، دفترعقل و آیت عشق. سه جلدی، انتشارات طرح نو، 1380. فردسن باوئرز، درسگفتارهای ادبیات روس. ترجمۀ فرزانه طاهری، انتشارات نیلوفر، 1393. ب: انگلیسی Chris Miller, The Chip War: The Fight for the World’s Most Critical Technology. Scribner, 2022. Frank Costigliola, Kennan: A Life Between Worlds. Princeton University Press, 2023. Michael Beckley, Unrivaled:...

ادامه مطالعه

رابطه بین تمرکز ذهن و موفقیت
21 اکتبر
یادداشت ها

رابطۀ بین تمرکز ذهن و موفقیت

رابطۀ بین تمرکز ذهن و موفقیت یکی از شرایطی که زمینه ­ساز توسعۀ یک جامعه می­‌شود، فرصتی است که به افراد داده می­‌شود تا «خاص بودن» خود را پرورش داده، استعداد خود را کشف کرده و به ظهور برسانند. به میزانی که دخالت دولت در کلیت یک جامعه افزایش یابد، فرصت رشد فردی و خاص بودن کاهش می‌­یابد. چهل سال پیش، حکومت چین تصمیم گرفت فرصت خاص بودن در فعالیت اقتصادی را به مردم اعطا کند و نتیجه آن افزایش درآمد سرانه از 200 به 10/000 دلار شد. اطلاق این Benchmark به کشورها به روشنی وضعیت آن­ها را مشخص می­‌کند. بی‌­دلیل...

ادامه مطالعه

در-داوس-چین-2023-چه-گذشت؟
03 جولای
یادداشت ها

در داوسِ چین 2023 چه گذشت؟

طی چهار روز از پنجم تا هشتم تیر ماه 1402، حدود 1500 نفر از 90 کشور در چین گرد هم آمدند تا آخرین تحولاتِ اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهان را بررسی کنند. این اجلاس به ابتکار داوس و با میزبانی چین برگزار گردید. در این چهار روز، 120 میزگرد تشکیل شد و متخصصین از غرب و شرق، دیدگاه ها و دستاوردهای علمی خود را با دیگران در میان گذاشتند. بنظر می رسد موضوعات کلی این 120 میزگرد را به صورت زیر می توان خلاصه کرد: 1- تنظیم استراتژی های اقتصادی در دورۀ بعد از کرونا 2- فرایندهای جدید برای انتقال به انرژی های...

ادامه مطالعه

چرا-روابط-ایران-با-روسیه-استراتژیک-شده-است؟
11 مه
یادداشت ها

چرا روابط ایران با روسیه استراتژیک شده است؟

یکی از اساتید دورۀ دانشجویی (Professor James Rosenau) هر هفته به ما تکلیفی می داد: خلاصه کردن یک کتاب 200-300 صفحه ای در یک پاراگرافِ 15 جمله ای. این یکی از تکالیف درس دکتری طی یک ترم چهارده هفته‌­ای بود. بر اساس این روشِ تمرکزبخشیدن به تحلیل ، علت العلل استراتژیک شدن سیاست خارجی ایران نسبت به روسیه را شاید بتوان در این جمله خلاصه کرد: روسیه هسته­‌ای، قدرتمند و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، در پی تغییر ساختار قدرت، ماهیت نظام سیاسی، قانون اساسی، فرهنگ و سیاست خارجی ایران نیست و ایران موجود را در راستای منافع خود...

ادامه مطالعه

وضعیت-قدرت-های-بزرگ-و-ایران
02 آوریل
یادداشت ها

وضعیت قدرت‌های بزرگ و ایران

گفت‌وگو با دکتر محمود سریع‌القلم. مجلۀ اندیشه‌‌ی پویا. نوروز ۱۴۰۲ شما در گفت‌گویی که در آستانه‌ی سال گذشته با ویژه‌نامه‌ی نوروزی اندیشه‌ی‌پویا داشتید، در پیش‌بینی‌ ژئوپلیتیک جهان ــ‌در حالی‌که برخی معتقد بودند با وقوع جنگ اوکراین و تصرف بی‌دردسر این کشور توسط پوتین، اروپا و امریکا در بحرانی عمیق فرو خواهند رفت و حتا احتمال می‌دادند چین نیز به تأسی از روسیه به تایوان تعرض کند‌ــ اشاره داشتید که «ژئوپلیتیک جهان تغییر کرده اما نه به آن صورت که برخی می‌گویند غرب در حال فروپاشی است. اگر آمار و ارقام برای ما مهم باشد چنین ارزیابی‌های شتابزده‌ای نخواهیم داشت». با این...

ادامه مطالعه

استراتژی-غرب-نسبت-به-ایران
17 فوریه
یادداشت ها

استراتژی غرب نسبت به ایران

این متن تلاش می کند در یک چارچوب آکادمیک، ذهن و عمل تصمیم سازان اروپا و آمریکا نسبت به ایران را واکاوی کرده  (Deconstruction) و نقشۀ شناختی آنها را حتی المقدور ترسیم نماید (Cognitive Mapping). الف: آمریکا مهم ترین موضوع در دولت فعلی بایدن در سال 2023 افزایش و یا حفظ نرخ رشد اقتصادی، افزایش اشتغال و کاهش تورم به زیر 5 درصد است. منظور از مهم ترین، تا 70درصد است. سال آیندۀ میلادی در همین ایام، فعالیت ها و انتخابات مقدماتی آمریکا برای ریاست جمهوری 2025 آغاز می شود. تمام تلاش دموکرات ها بر این است که اکثریت سنا را حفظ...

ادامه مطالعه

در-داوس-2023-چه-گذشت؟
23 ژانویه
داووس, یادداشت ها

در داوس 2023 چه گذشت؟

طی چهار روز از 27 تا 30 دی ماه 1401، اجلاس سالانۀ مجمع جهانی اقتصاد با 372 میزگرد و سخنرانی تشکیل شد. گزارش زیربه مباحثی که پیرامون توسعه یافتگی در این اجلاس مطرح شدند می پردازد. شاید با اطمینان کامل می توان بیان کرد که در عمومِ چند صد میزگرد و سخنرانی، یک واژه هزاران بار تکرار شد: اهمیت اتصال و تعامل میان کشورها (Connectivity) . جهانی زدایی (Deglobalization)  با توجه به انقلاب دیجیتالی، دیگرغیر قابلِ تصور و بازگشت ناپذیراست. در مقابل، طراحی های جدید برای جهانی تر شدن در راه است. تقسیم بندی کشورها از این به بعد به درصد...

ادامه مطالعه